Hoe gaat het als ik ouder word? Hoe blijf ik zolang mogelijk gezond? Kan ik mijn geluk sturen? Is het mogelijk om zelfstandig te blijven wonen? Word ik nog wel gezien en kan ik nog iets betekenen? Vragen die opkomen bij het ouder worden en vele antwoorden kunnen hebben. Aandacht voor elkaar en in contact blijven met de ander zijn wat mij betreft de antwoorden die er toe doen.
Het lijkt erop alsof gelukkig en gezond oud worden een toevalligheid is, die zomaar op ons pad komt. Toch ben ik ervan overtuigd dat we onze eigen beleving van geluk en gezondheid zelf bepalen. En daarmee dan ook kunnen sturen. Althans, de manier waarop we ernaar kijken en ermee omgaan. Mo Gawdat schrijft in zijn boek, -De logica van geluk -, dat geluk een keuze is en dat we daardoor ook voor geluk kunnen gaan.
Ik geloof in de kracht, kennis, ervaringen en rijkdom van ouderen in onze samenleving. Ieder mens heeft zijn eigen unieke ontwikkeling en ervaring. Wanneer we die in onze samenleving weten samen te brengen ontstaat er verbondenheid. Met elkaar verbonden zijn geeft de ruimte en mogelijkheid om de waarde en betekenis van elkaar waar te nemen en zelfs te ervaren. Deze vorm van waarde creatie wordt niet door euro’s gedreven maar dient een hoger doel, namelijk samen gelukkig en gezond oud worden en blijven.
Deze manier van samenleven ontstaat wanneer we ook daadwerkelijk de waarde van ouderen durven in te zetten. Niet vanuit het denken in problemen rondom ouderen, maar vanuit concreet en praktisch samenwerken met elkaar. Door ouderen als inherente deelnemers te betrekken in gesprekken vanuit diverse invalshoeken, leeftijden, kennis en samenstellingen, waarbij elke partij luistert en leert van elkaars ervaringen en visies. Dan ontstaan er via co-creatie oplossingen voor problemen, waaraan iedere belanghebbende heeft bijgedragen. Door deze ook weer ter discussie te durven stellen, wordt er een proces in gang gezet waardoor het geheel meer wordt dan de som der delen. In dit geheel is wederkerigheid een verbindend begrip. Wat kunnen we voor elkaar betekenen en hoe zijn de ervaringen van de één ondersteunend aan de vraag van de ander en ook vice versa.
Deze wederkerigheid zie ik bijvoorbeeld steeds ontstaan wanneer studenten van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), faculteit Industrial design, in gesprek gaan met ouderen. Het Ontmoet & Groethuys in Eindhoven, een fysiek Huys waar ouderen dagelijks samen komen en samen zijn, vormt de context voor deze gesprekken tussen studenten en ouderen. Voor het ontwerpen en de ontwikkeling van een concept ter ondersteuning van ouderen, hebben de studenten vanuit de TU/e theoretische en wetenschappelijk onderbouwde kaders meegekregen. Deze vullen ze aan met de praktijk- en levenservaringen die ze leren vanuit de samenwerking met ouderen. Daarmee is de mening, visie en ervaring van een oudere over het concept van essentieel belang voor de student wat de ervaring ook voor de oudere expliciet waardevol maakt. Dit vormt een samenwerking waarbij studenten en ouderen op een laagdrempelige manier waarde voor elkaar creëren.
“Dankzij ons bewustzijn hebben we een bijna onbeperkte invloed op de kwaliteit van onze ervaringen en de invulling van ons leven. Maar daar moeten we wel zélf het initiatief toe nemen.” (Mihaly Csikszenthihaly (1934) Amerikaanse Hongaarse psycholoog).
Voor mij ligt bij dit initiatief de essentie van het gelukkig en gezond oud worden en blijven. Het is daarmee van groot belang om de ouderen blijvend uit te nodigen en aan te moedigen om initiatief te blijven nemen, ondanks eventuele beperkingen. Aandacht en contact zijn daarmee de belangrijkste aspecten bij het vormgeven van ons leven.
